ANIMALIAK

     
                                                      ANIMALIAK

UGAZTUNAK

Ugaztunak  ugatz-gurunal eta ilea duten ornodunen talde amniota homeotermoa da. Gehienak lurtarrak badira ere, badaude espezie urtarrak (zetazeoak, fokak...). Talde honetako 6.000 espezie baino gehiago ezagutzen dira, 1.200 genero, 152 familia eta 46 ordenatan banaturik, eta hainbat izaera eta forma har ditzakete. Bere tamaina 4 cm-tik hasi eta 30 metrorainokoa (baleak, esaterako) izan daiteke. Azala ilez estalita izan ohi dute gehienetan, eta gorputzeko tenperatura konstante eta altua daukate. Lau gorputz-adarrez osatuta daude gehienetan, eta arnasa beti biriketatik hartzen dute.




Tigreak, lehoiak, zebrak, kanguroak, elefanteak jirafak etab. Ugaztunak dira eskeletoa daukate eta haragia jaten dutelako.



ARRAINAK


Arraina  uretan bizi den animalia ornoduna da, hala nola itsasoan, ibaietan edo lakuetan. Talde parafiletikoa dira, hau da, ez dira guztiak zuzenean talde berdinekoak. Orokorrean odol-hotzeko kordatu ez tetrapodo urtar guztiak sartzen dira.


Tiburoiak, besugoa, manta... arrainak dira









ANFIBIOAK
Urlehortar edo Anfibioa  animalia ornodun klase bat da, nagusiki uretan bizi dena, baina lehorrera irteteko gai dena. Gaur egun 6.000 espezie inguru deskribaturik daude.



Motak

• Apoak:
  • Apo arrunta (Bufo bofo)
  • Txantxiku arrunta (Halytes obstretricans)

• Arrabioa (Salamandra salamandra).

• Igelak:
  • Baso-igel gorria (Rana temporaria)
  • Baso-igel iberiarra (Rana iberica)
  • Baso-igel jauzkaria (Rana dalmantina)
  • Ur-igela (Rana ridibunda)

NARRASTIAK


Narrastiak animalia tetrapodo eta amnioto talde bat da. Talde parafiletikoa da, ez dituelako biltzen ugaztun eta hegaztiak, baina bai euren arbasoetako batzuk. Gaur egun lau ordenatan banatzen dira:

• Krokodilidoak (krokodiloak, kaimanak...): 23 espezie
• Sphenodontia (Zeelanda Berriko tuatarak): 2 espezie
• Eskuamatuak (muskerrak, sugeak...): 7.900 espezie inguru
• Testudinatuak (dordokak): 300 espezie INGURU DAUDE.

HEGAZTIAK

Hegaztiak hanka biko, odol beroko eta animalia ornodun eta obiparoak dira. Batzuk migratzaileak dira. Batzuetan, taldeka dabiltza, hegazti-saldoetan.

Bestela, txori izena hegazti txikiak izendatzeko erabiltzen da.

MOTAK

[aldatu]

• Baso-aldekoak (Mendi, oihan-aldekoak):
  • Arranoak.
  • Aztoreak.
  • Belatzak.
  • Beleak.
  • Hontzak.
  • Kukuak.
  • Saiak.
  • Tukanak.
  • Txantxangorriak.
  • Zapelatzak.

• Itsaso-aldekoak:
  • Kaioak.
  • Pinguinoak.

• Ibai-aldekoak:
  • Amiltxoriak.
  • Martin arrantzaleak.

• Laku-aldekoak:

• Etxe aldekoak:
  • Enarak.
  • Oilarrak.
  • Oiloak.
  • Perikitoak.
  • Txolarreak.
  • Txori abeslariak.
  • Zikoinak.

[aldatu]

[aldatu]